Jednym z głównych zadań, wynikających z zapisów Białej Księgi Wspólnoty Europejskiej (WE) z 2000 roku, jest wdrożenie do praktyki systemu zapewnienia bezpieczeństwa produkcji żywności oraz podjęcia działań w zakresie ochrony zdrowia publicznego. Dążenie do wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzi i zwierząt stanowi jeden z podstawowych celów prawa żywnościowego, zgodnie z rozporządzeniem (WE) Nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. Rozporządzenie to wyznacza ogólne zasady kompleksowego, systemowego i zintegrowanego podejścia w dziedzinie nadzoru nad bezpieczeństwem żywności, oparte na zasadzie zapewnienia właściwej jakości i bezpieczeństwa wyrobu gotowego na wszystkich etapach jego wytwarzania — „od pola do stołu konsumenta” („from stable to table”), tworząc tym samym europejskie ramy systemowego zapewnienia warunków sanitarno-higienicznych i bezpieczeństwa żywności, w ramach rynku wewnętrznego WE.
Ochrona zdrowia publicznego oraz zapewnienie bezpieczeństwa żywności opiera się na dwóch podstawowych wymaganiach, które mają swoje umocowanie prawne, a mianowicie na:
- obowiązku i odpowiedzialności podmiotów działających na rynku spożywczym i pasz za wypełnienie wszystkich rygorów prawa żywnościowego, a tym samym za właściwą jakość i bezpieczeństwo produktu, oraz
- prowadzeniu wewnętrznych i urzędowych kontroli mających na celu weryfikacje działalności przedsiębiorstw sektora spożywczego w całym łańcuchu żywnościowym.
Programy urzędowych badań kontrolnych pasz są opracowywane, zatwierdzane a następnie przekazywane do wdrożenia we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej. Początkowo ich opracowywanie i wdrażanie wynikało z postanowień zawartych w dyrektywie Rady 95/53/WE z dnia 25 października 1995 r. ustalającej zasady dotyczące organizacji urzędowych inspekcji w zakresie żywienia zwierząt (z późn. zm.), której art. 22 nakładał obowiązek opracowania przez każde państwo członkowskie programu, ukierunkowanego na weryfikację zgodności z przepisami prawa paszowego i zidentyfikowanie potencjalnych źródeł ryzyka. Od roku 2006 podstawą do realizacji tego zadania stało się rozporządzenie 882/2004/WE. W świetle obowiązujących przepisów każde państwo członkowskie UE zobowiązane jest do opracowania jednego, spójnego programu kontrolnego, niezależnie od struktury organizacyjnej i ilości służb nadzoru funkcjonujących w danym kraju. Przygotowany przez Polskę krajowy plan kontroli urzędowej pasz obejmuje zakres nadzoru sprawowanego przez Inspekcję Weterynaryjną (IW) zgodnie z obowiązującymi w 2015 roku przepisami prawa. Program jest skoordynowany w obrębie kraju, tworząc jednolity, spójny roczny plan urzędowej kontroli.
Programy urzędowej kontroli przygotowywane przez poszczególne państwa członkowskie Unii Europejskiej opierają się na wynikach badań kontrolnych z lat ubiegłych oraz uwzględniają aktualne problemy występujące w sektorze produkcji i stosowania pasz. uzyskane dane z przeprowadzonych inspekcji i badań kontrolnych będą analizowane i wykorzystane do tworzenia programów urzędowej kontroli pasz w latach następnych. Wyniki inspekcji i badań są także raportowane w sprawozdaniu z realizacji nadzoru nad paszami do Komisji Europejskiej. Raporty te służą ocenie stanu bezpieczeństwa pasz na obszarze całej Wspólnoty.
Program urzędowej kontroli pasz włączając w to badania laboratoryjne próbek pasz pobieranych w części dotyczącej kontroli parametrów bezpieczeństwa i jakości pasz i dodatków paszowych, w tym także czynników niepożądanych i szkodliwych pochodzenia roślinnego realizowany jest na podstawie aktualnie obowiązujących przepisów prawa w celu zapewnienia bezpieczeństwa i jakości pasz.
