Zgnilec złośliwy (amerykański) jest zakaźną i zaraźliwą chorobą pszczół, na którą choruje i zamiera czerw zasklepiony.
Przyczyna - jest chorobą bakteryjną wywołaną przez laseczkę larwy - Paenibacillus larvae. W niesprzyjających warunkach bakteria ta wytwarza endospory (przetrwalniki), które są bardzo odporne na czynniki zewnętrzne, a poza organizmem pszczoły mogą przetrwać nawet do 35 lat.
Źródło zakażenia - martwy czerw, mleczko pszczele, miód, pytek, plastry, wyposażenie ula. Zakażenie rodzin pszczelich może nastąpić za pośrednictwem narzędzi i sprzętu pasiecznego lub węzy do wyrobu, której użyto niesterylizowanego wosku.
Objawy - czerw zamiera w pierwszych 2 - 3 dniach po zasklepieniu komórki. Zamarła larwa wiotczeje, zmienia barwę najpierw na żółtą, później na żółtobrązową, a po 3 tygodniach zmienia się w brązową, lepką, ciągliwą masę. W następnych dwóch tygodniach masa ta gęstnieje i daje się wyciągać (przy pomocy zapałki lub patyczka) w cienkie, długie (nawet do kilkunastu cm) nitki. Ma ona charakterystyczny zapach kleju stolarskiego. Potem (po 5-6 tygodniach od zakażenia) masa ta zmienia się w ciemnobrązowy strupek, ściśle przylegający do dna komórki. Po dodaniu wody zamienia się on ponownie w ciągliwą masę.
Drogi rozprzestrzeniania się choroby - za pomocą sprzętu pszczelarskiego, plastrów, karmienia miodem skażonym, rabunki (rodziny chore słabiej się bronią), błądzenie pszczół. Groźnym źródłem infekcji są puste ule na wiosnę po osypanych, chorych rodzinach, gdyż są odwiedzane przez pszczoły rabujące.
Zwalczanie i zapobieganie - zgnilec amerykański należy do chorób zakaźnych zwierząt, które podlegają obowiązkowi zgłaszania i zwalczania, zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczania chorób zakaźnych ( Dz. U. 2014 r. poz. 1539 z pozn. zm.) (rozdział 8 załącznik nr 2 poz. 22).
Rodziny pszczele dotknięte chorobą nie podlegają leczeniu ( eliminacja i usunięcie zniszczonych rodzin), dwukrotne przesiedlanie, dezynfekcja uli i sprzętu.
Choroba wywołana przez zgnilec amerykański nie jest groźna dla ludzi.